Beschrijving
De Vuursalamander is één van de grootste salamanders van Europa en kan wel 20 cm groot worden. Hij heeft een rubberachtig, gedrongen zwart lichaam met daarop een patroon van gele vlekken of strepen. De larven zijn bruinzwart, aan de basis van de poten zitten lichte vlekken.
Deze soort leeft bij voorkeur in vochtige loofbossen, doorsneden met bronbeekjes. Kalkrijke bodems, bronnen, een hoge bodemvochtigheid en de aanwezigheid van koele, vochtige schuilplaatsen zoals onder dik dood hout zijn de belangrijkste eisen die de soort stelt aan de omgeving. De larven worden afgezet in het heldere, zuurstofrijke water van bronbeekjes, karrensporen, bronputten en bronpoelen.
De paartijd van Vuursalamanders valt tussen maart en oktober met een duidelijke piek in juli en augustus.Anders dan watersalamanders vinden paringen plaats op het land.In tegenstelling tot bij watersalamanders worden geen eitjes gelegd, maar complete larven ter wereld gebracht, die bij de geboorte al 2,5 tot 3 cm groot zijn. De afzet van larven vindt vooral plaats tussen maart en juni met een duidelijke piek in april en de eerste helft van mei. Afhankelijk van de watertemperatuur en het voedselaanbod blijven de larven gemiddeld 4 maanden in het water. Larven die in het najaar of winter worden afgezet overwinteren vaak in het water. Vuursalamanders zijn doorgaans geslachtsrijp vanaf 5 jaar.
Vuursalamanders zijn actief bij temperaturen hoger dan 6 tot 8°C. Bij lagere temperaturen verplaatsen ze zich naar hun winterverblijf. Het voedsel van de volwassen dieren bestaat vooral uit wormen en naaktslakken. Predatoren van larven zijn stromingsminnende beekvissen zoals forel en rivierdonderpad. De dieren wegen tussen de 15 en 20 gram. Ze kunnen in het wild tot 20 jaar oud worden.
Bedreigingen en beheer
Deze soort heeft te lijden gehad van bosversnippering en verdroging. Recent is er echter een zware bedreiging bijgekomen, namelijk Batrachochytrium salamandrivorans, een zeer agressieve schimmel die vuursalamanders binnen de twee weken kan doden. December 2013 werd het eerste slachtoffer van deze dodelijke schimmel ontdekt in de buurt van Eupen. Begin april 2014 werden nabij Robertville (circa 24 kilometer verder naar het zuiden) 21 dode exemplaren aangetroffen. Op 21 april 2014 werd ontdekt dat één van de 21 dieren ook positief testte op deze schimmel. De andere exemplaren testten wellicht negatief doordat de salamanders volledig uitgedroogd waren. Naar alle waarschijnlijkheid zijn alle 21 dieren geveld door dezelfde schimmel. Dat is zorgwekkend, want met dit tweede geval wordt niet alleen bevestigd dat de ziekteverwekker aanwezig is in Wallonië, het doet ook het ergste vermoeden: dat de verspreiding snel gaat en de impact enorm is. In Nederland heeft deze schimmel bijna de volledige populatie Vuursalamanders uitgeroeid in enkele jaren tijd. RAVON (Reptielen Amfibieen Vissen Onderzoek Nederland) schat dat 96% van de Nederlandse Vuursalamanders intussen is gestorven. Doordat het om een erg besmettelijke schimmel gaat, dreigt die zich ook naar Vlaanderen te verspreiden. Dat zou de doodsteek kunnen betekenen voor de soort in Vlaanderen. In grote, aaneengesloten boscomplexen zoals in de Ardennen bestaat nog enigszins een kans dat populaties zich later kunnen herstellen, maar voor de meeste geïsoleerde populaties Vuursalamander in Vlaanderen zou het fataal kunnen zijn. Veel vragen blijven onbeantwoord. Hoe verspreidt de schimmel zich precies en met welke snelheid? Welke andere soorten lopen gevaar en welke treden eventueel op als dragers en dus potentiële verspreiders? Hoe wijd is de schimmel nu al verspreid? Om dit te onderzoeken, roepen natuurverenigingen de bevoegde overheden op om meteen voldoende middelen vrij te maken. In Vlaanderen dringt zich in eerste instantie een uitgebreide inventarisatie op van alle populaties. De razendsnelle teloorgang van de Nederlandse populatie heeft duidelijk gemaakt dat daarmee niet getreuzeld mag worden. Als niets ondernomen wordt, kan dit leiden tot het uitsterven van de Vuursalamander in een groot deel van zijn verspreidingsgebied.
Rode lijst: Kwetsbaar
Soortenbesluit: Categorie 1 (Beschermd)Bedreigingen
Bron: Ecopedia
Producten
Bij aankoop van de producten met de egel steun je SOS Reptiel.